ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Τα Αδιέξοδα της σύγχρονης Δυτικής Ιατρικής

Κατηγορίες: Συμβατική Ιατρική
Εικόνα Άρθρου

Τα Αδιέξοδα της σύγχρονης Δυτικής Ιατρικής

Τα Αδιέξοδα της σύγχρονης Δυτικής Ιατρικής

και η ανάγκη επαναπροσδιορισμού του νοήματος της Υγείας και της Νόσου

Πρόκειται για διάλεξη που έδωσε ο πατήρ Φιλόθεος Φάρος στα πλαίσια του 11ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Ομοιοπαθητικής Ιατρικής που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στο Ξενοδοχείο Intercontinental. Δημοσιεύουμε σήμερα το κείμενο της διάλεξης που έγινε ενώπιον 500 περίπου συνέδρων (Καθηγητών Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρών, Οδοντιάτρων, Κτηνιάτρων, Φαρμακοποιών και Φοιτητών), καθώς προκάλεσε ενθουσιασμό αλλά και προβληματισμό και πολλές συζητήσεις στην συνέχεια. Αυτό που τόνιζαν οι περισσότεροι σύνεδροι ήταν ότι τους έδωσε την ευκαιρία να εμβαθύνουν την σκέψη τους και να αναλογισθούν περισσότερο στην ιατρική θεωρία και πράξη. Ακόμη ότι τους ενέπνευσε την επιθυμία να γίνουν καλύτεροι και αποτελεσματικότεροι στην προσέγγιση και συμπαράσταση του πάσχοντος συνανθρώπου. Επίσης κατέδειξε ότι μπορεί κανείς να πλησιάζει την αλήθεια και να συναντάται σ' αυτήν με άλλους, ακόμη και αν ξεκινούν από διαφορετικές αφετηρίες. Τέλος, κατέστησε σαφές πως ο εκκλησιαστικός λόγος μπορεί να είναι σύγχρονος, άμεσος, οξυδερκής και ιδιαίτερα ωφέλιμος για όλους μας.


Αν και ακούμε συχνά θριαμβολογίες για τις εντυπωσιακές επιτυχίες της σύγχρονης δυτικής ιατρικής, τα αδιέξοδα που αυτή αντιμετωπίζει αυξάνουν διαρκώς. Η αύξηση των ιατρικών δαπανών και η επιδείνωση των σχέσεων ιατρών και ασθενών είναι δύο κύρια αδιέξοδα της σύγχρονης δυτικής ιατρικής αλλά δεν είναι τα μόνα.

Η αντίληψη της σύγχρονης δυτικής ιατρικής για την υγεία και την νόσο βασίζεται στη μηχανιστική θεώρηση του ανθρώπινου οργανισμού του Descart. Σύμφωνα με την θεωρία του Descart ο ανθρώπινος οργανισμός είναι μια μηχανή με διάφορα μέρη που κάποτε κατάστρέφονται και πρέπει να αντικατασταθούν, ή που δεν λειτουργούν καλά και πρέπει να διορθωθούν και το ανθρώπινο σώμα είναι απόλυτα χωρισμένο από την υπόλοιπη ανθρώπινη ύπαρξη. Η θεωρία του Descart επηρέασε αποφασιστικά τη σύγχρονη ιατρική και τη σύγχρονη βιολογία και μπορεί να συνέβαλε σε κάποιες επαυχίες τους, αλλά εξ αιτίας της, η σύγχρονη δυτική ιατρική δεν μπορεί να κατανοήσει την πραγματική φύση των μεγάλων σύγχρονων νόσων. Δεν μπορεί να πει γιατί μια ορισμένη αρρώστια προσβάλλει αυτό και όχι κάποιο άλλο άτομο ή τη συγκεκριμένη και όχι κάποια άλλη στιγμή της ζωής του και αναπόφευκτα, ασχολείται με την ανθρώπινη παθολογία στο επίπεδο των συμπτωμάτων.

Καυχιέται ότι μπορεί να απομακρύνει συμπτώματα και αυτό ακριβώς υπόσχεται να κάνει, αλλά η απομάκρυνση των συμπτωμάτων χωρίς την ανακάλυψη και την αντιμετώπιση της αιτίας που τα προκαλεί, μπορεί να είναι από άχρηστη μέχρι πολύ επικίνδυνη αφού τα συμπτώματα είναι προειδοποιήσεις που μπορούν να προλάβουν καταστροφές. Τα συμπτώματα μας λένε ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στον τρόπο της ζωής μας αν θέλουμε να σώσουμε τη ζωή μας.

Η σύγχρονη δυτική ιατρική περηφανεύεται ότι είναι επιστημονική και ότι έχει ελευθερώσει την ιατρική από τη δεισιδαίμονα πίστη ότι είναι οι δαίμονες που προκαλούν την αρρώστια, δηλαδή ότι η αρρώστια προκαλείται από μυστηριώδεις δυνάμεις πάνω στις οποίες ο άνθρωπος δεν μπορεί να έχει κανένα έλεγχο. Αλλά η σύγχρονη δυτική ιατρική λειτουργεί ακριβώς με την ίδια αντίληψη. Έχει μόνο αλλάξει τα ονόματα αυτών των μυστηριωδών δυνάμεων και αντί να τις αποκαλεί δαίμονες τις αποκαλεί ιούς, μικρόβια ή νεοπλασία. Μπορεί να είναι διαφορετικά τα ονόματα τους αλλά λειτουργούν κατά την αντίληψη της σύγχρονης δυτικής ιατρικής, ακριβώς όπως και οι δαίμονες, και μπορεί να μην προσπαθεί η σύγχρονη δυτική ιατρική να τα εξορκίσει με μαγικά ξόρκια αλλά προσπαθεί να τα εξορκίσει με τα «υπέροχα» φάρμακα της, όπως τα αντιβιοτικά, χωρίς να ανακαλύπτει τους λόγους ένεκα των οποίων αυτά τα μυστηριώδη όντα προσβάλλουν και βασανίζουν τον άνθρωπο. Πιστεύω ότι είναι απόλυτα βέβαιο ότι κάθε σοβαρός ιατρός θα θεωρούσε κομπογιανιτισμό την ιατρική απόπειρα αντιμετωπίσεως του ανθρώπου που υποφέρει από έντονους πόνους στο στομάχι, τους οποίους προκαλεί κατά πάσαν πιθανότητα κάποιο έλκος, με παυσίπονα, έτσι ώστε να μην αισθάνεται ο άρρωστος τον πόνο. Όχι μόνο για έναν ιατρό αλλά και για τον απλούστερο άνθρωπο θα ήταν προφανές ότι το σταμάτημα απλώς του πόνου όχι μόνο δεν αποτελεί ιατρική επέμβαση αλλά θα μπορούσε να είναι ολέθριο όχι μόνο για την υγεία αλλά και για τη ζωή του ασθενούς. Αν όμως δεν είναι επιστημονικό να σταματάς απλώς τους πόνους ενός έλκους χωρίς να κάνεις τίποτε γι' αυτό το ίδιο το έλκος, γιατί δεν είναι μη επιστημονικό να αφαιρείς το έλκος χωρίς να κάνεις τίποτα για την απωθημένη οργή που το έχει προκαλέσει και που μπορεί να κάνει κάτι πολύ χειρότερο στον άρρωστο μετά την εγχείρηση;

Για οποιονδήποτε που δεν είναι έρμαιο της καρτεσιανής αντιλήψεως για την ανθρώπινη φύση και για τον κόσμο, είναι εμφανές ότι σε τελική ανάλυση η αιτία κάθε παθολογικού συμπτώματος είναι σύμπτωμα μιας βαθύτερης αιτίας και ότι τελικά κάθε παθολογικό σύμπτωμα σχετίζεται όχι μόνο με ολόκληρη την ύπαρξη εκείνου που υποφέρει από αυτό, αλλά σχετίζεται και με ολόκληρο το σύμπαν. Τι πραγματικά κάνει η ιατρική όταν χρησιμοποιώντας την υπέροχη τεχνολογία της με bypasses και εγχειρήσεις ανοικτής καρδιάς ενός ανθρώπου του οποίου η καρδιά υπέκυψε γιατί υπερέβει τα όρια της ανθρώπινης φύσεως του από απληστία ή από πάθος για δύναμη και εξουσία; Αν δεν τον εκμεταλλεύτηκε ή αν δεν τον απάτησε συνειδητά οπωσδήποτε του στέρησε την ευκαιρία να κάνει κάτι για την πνευματική του ανάπτυξη και να αποφύγει το χειρότερο, δηλαδή όχι μόνο τον βιολογικό αλλά και τον πνευματικό του θάνατο και τον εξευτελισμό του, αν και για αυτά τα τελευταία δεν φαίνεται να νοιάζεται ο σύγχρονος άνθρωπος.

Φυσικά τα άμεσα αποτελέσματα της απομακρύνσεως των συμπτωμάτων που μπορεί να είναι εντυπωσιακά, αν και προσωρινά, αφ' ενός γίνονται συνειδητά ή ασύνειδα πειρασμός για τον ιατρό γιατί του εξασφαλίζουν εύκολο πλούτο και του δίνουν την δυνατότητα να ασκεί μια τρομερή, συχνά σατανική εξουσία πάνω στον ασθενή, αφετέρου ελκύουν το σύγχρονο άνθρωπο που θέλει άμεση ικανοποίηση με οποιοδήποτε κόστος και που θέλει να απαλλαγεί από τα ανεπιθύμητα συμπτώματα χωρίς να αλλάξει τον βιάζοντα την ανθρώπινη φύση τρόπο ζωής του που προκαλεί τα συμπτώματα.

Εξ άλλου η απομάκρυνση των συμπτωμάτων δεν απαιτεί προσωπικό κόστος που είναι απολύτως απαραίτητο για την πραγματική ίαση. Για την επίτευξη πραγματικής ιάσεως ο ιατρός χρειάζεται να δώσει ένα κομμάτι από την ψυχή του και αυτό είναι απαραίτητο για κάθε πραγματική δημιουργία. Τίποτε ουσιαστικό δεν γίνεται χωρίς προσωπικό κόστος.

'Οταν η αιμορροούσα που ήταν άρρωστη για δώδεκα χρόνια άγγιξε το ιμάτιο του Χριστού για να γίνει καλά και έγινε καλά παραχρήμα, ο Χριστός «επιγνούς εν εαυτώ την εξ αυτού δύναμιν εξελθούσαν, επιστραφείς τω όχλω έλεγε π'ς μού ήψατο» (Μαρκ. 5,30). Αν ήταν απαραίτητο για το Χριστό να χάσει ένα μέρος από τη δύναμη του για να ιατρεύσει, δεν μπορεί να είναι αλλοιώς για κανέναν άλλο και αυτός είναι ο κύριος λόγος που ο τρόπος ιάσεως της σύγχρονης δυτικής ιατρικής είναι προτιμητέος από όλους τους άλλους τρόπους ιάσεως. Γι' αυτό οι σχέσεις των ιατρών με τους ασθενείς επιδεινώνονται διαρκώς. Γι' αυτό και το ιαματικό άγγιγμα των χεριών του ιατρού αντικαθιστάται με το άγγιγμα των μηχανημάτων. Το κόστος της ιάσεως της σύγχρονης δυτικής ιατρικής είναι εξ ορισμού χρηματικό και γι' αυτό οι ιατρικές δαπάνες αυξάνουν διαρκώς, έτσι ώστε να απειλούν με χρεωκοπία τις οικονομίες των δυτικών κρατών.

Τα στοιχεία για την ιατρογενή νόσο και τις παρενέργειες των φαρμάκων και των χειρουργικών επεμβάσεων αποτελούν ιστορίες τρόμου.

Υπάρχουν τριών ειδών ιατρογενείς νόσοι, οι κοινωνικοϊατρογενείς νόσοι, οι ψυχοϊατρογενείς νόσοι και οι φυσιοϊατρογενείς νόσοι.

Οι ιατρογενείς νόσοι των πρώτων δύο κατηγοριών είναι αδύνατο να εκτιμηθούν. Οι φυσιοϊατρογενείς νόσοι στα νοσοκομεία εκτιμάται ότι ανέρχονται στο 15% (με τον όρο ‘φυσιοϊατρογενείς’ εννοούμε ασθένειες ή συμβάματα σε ασθενείς που είναι καθαρά αποτελέσματα ιατρικής παρέμβασης, δικαιολογημένης ή αδικαιολόγητη). Μια έρευνα που έγινε κατ' εντολήν του Κογκρέσου στις ΗΠΑ το 1976 αποκάλυψε ότι το 1974 έγιναν σ' αυτή τη χώρα 2.400.000 μη αναγκαίες εγχειρήσεις από τις οποίες έχασαν τη ζωή τους 11.900 άνθρωποι!

Αυτά είναι μόνο ενδεικτικά παραδείγματα της σοβαρότητος της καταστάσεως, αλλά και μόνο αυτό που συμβαίνει με τα αντιβιοτικά θα αρκούσε για να διαπιστώσουμε ότι η καρτεσιανή μηχανιστική αντίληψη όσον αφορά στον ανθρώπινο οργανισμό και σαν συνέπεια και στην υγεία και τη νόσο, μας οδηγεί σε πανωλεθρία. Γνωρίζουμε ότι όχι μόνο τα αντιβιοτικά πολύ σύντομα θα είναι εντελώς ανίκανα να μας προστατεύσουν από τις μολυσματικές νόσους αλλά και ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη υπερμικροβίων, πραγματικών τεράτων, ενάντια στα οποία θα βρεθούμε εντελώς αβοήθητοι.

Από τις αρχές του αιώνα έχει σημειωθεί μια κύρια μετακίνηση στις προοδευμένες βιομηχανικά χώρες όσον αφορά στις μορφές των ασθενειών από τις οξείες λοιμώδεις νόσους στις χρόνιες νόσους που είναι σαφώς συνέπειες του σύγχρονου τρόπου ζωής και οι οποίες δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά με φάρμακα και με ιατρική τεχνολογία.

Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα της διαρκώς ενισχυόμενης διαπιστώσεως ότι η καρτεσιανή αντίληψη για τη νόσο δεν είναι επαρκής και ότι ο άνθρωπος και το σύμπαν αποτελούν ενότητες που διαθέτουν μια εσωτερική ενότητα και που δεν διαμερισματοποιούνται. Η όλη ύπαρξη του ανθρώπου αποτελεί μία πλήρη ενότητα και ό,τι συμβαίνει σ' αυτόν συμβαίνει σ' ολόκληρη την ύπαρξη του και είναι επίσης ο άνθρωπος μέλος μιας άλλης μεγαλύτερης ενότητος, της οικογένειας και οι οικογένειες είναι μέλη ακόμη μιας μεγαλύτερης ενότητος, της κοινότητος και τελικά όλες αυτές οι διαδοχικές ενότητες ενσωματώνονται στην ενότητα του σύμπαντος. Ό,τι συμβαίνει στο μικρότερο κύτταρο επηρεάζει το σύμπαν στο σύνολο του και ό,τι συμβαίνει στο σύμπαν επηρεάζει και το μικρότερο κύτταρο.

Η φύση όλου του κόσμου και του ανθρώπου είναι εκκλησιαστική δηλαδή κοινοτική. Όταν ο άνθρωπος βιάζει την εκκλησιαστική του φύση, δηλαδή όταν αντί να είναι στραμμένος στον άλλο για να ενωθεί μαζί του, στρέφεται προς τον εαυτό του και αποκόπτεται από τις ευρύτερες ενότητες, όταν αντί να συνδέεται και να ενώνεται με τον άλλο προσπαθεί να τον εξουσιάσει και να τον χειριστεί, όταν, αντί να μοιράζεται με τον άλλο ό,τι έχει και ό,τι είναι, τα κρατάει όλα για τον εαυτό του, τότε όλη του η ύπαρξη υποφέρει.

Οι αρρώστιες δεν είναι εξωτερικοί εχθροί αλλά εσωτερικές ανάγκες. Είναι προσπάθειες της φύσεως του ανθρώπου να αποκαταστήσει την ισορροπία που διασαλεύθηκε με την απόπειρα του ανθρώπου να βιάσει τη φύση του. Τα συμπτώματα είναι διαμαρτυρίες της φύσεως του ανθρώπου και καλούν για αποκατάσταση της ισορροπίας.

Η ολιστική αντίληψη για την ανθρώπινη φύση και για τον κόσμο κυριαρχεί σε όλες τις άλλες ιατρικές παραδόσεις πλην της σύγχρονης δυτικής ιατρικής.

Η αρχαία ελληνική ιατρική είναι ένα καλό παράδειγμα γι' αυτό. Για τους αρχαίους Έλληνες υγεία δεν ήταν απλώς η απουσία ανεπιθύμητων συμπτωμάτων αλλά η πληρότητα ζωής.

Οι λέξεις υγεία και σωτηρία έχουν κοινή ρίζα. Ο τρόπος ζωής του ανθρώπου είναι βασικός παράγων για την υγεία του. Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι ο άνθρωπος που ζει σωστά δεν αρρωσταίνει, ότι η υγεία του ανθρώπου εξαρτάται από περιβαλλοντολογικούς παράγοντες, γεωγραφικούς, κλιματολογικούς και κοινωνικούς και ότι υπάρχει μια άμεση σχέση της ψυχολογικής και της σωματικής καταστάσεως του ανθρώπου γιατί πίστευε στην ψυχοσωματική ενότητα του ανθρώπου.

Αυτή η ενότητα παρουσιάζεται με ένα μνημειώδη τρόπο από τον Πλάτωνα στον διάλογο του Χαρμίδη. Σ' αυτό το διάλογο ο Σωκράτης που έχει μόλις γυρίσει από τον πόλεμο στην Ποτίδαια, συναντά τους φίλους του και αφού τους διηγείται τα νέα του πολέμου κάνει μια συζήτηση περί σωφροσύνης με το Χαρμίδη που ήταν ένας πολύ αξιόλογος νεαρός Αθηναίος. Ο Χαρμίδης παρεπονείτο ότι είχε ένα πονοκέφαλο όταν ξυπνούσε το πρωί και οι φίλοι του Σωκράτη του είχαν πει ότι ο Σωκράτης ήξερε μια θεραπεία για τον πονοκέφαλο, που ήταν κάποιο φυτό και κάποια λόγια που έπρεπε να πει κανείς παίρνοντας το φάρμακο. Στη συνέχεια όταν ο Σωκράτης διαπιστώνει ότι ο Χαρμίδης τον ξέρει του λέει ότι τώρα που διαπίστωσε ότι τον γνωρίζει μπορεί να προχωρήσει και να του μιλήσει για την θεραπεία του πονοκεφάλου: «... ίσως θα έχεις ακούσει και συ καλούς ιατρούς, που όταν έλθει σ' αυτούς ένας άρρωστος με πονόμματο, να λένε ότι δεν είναι δυνατόν να γιατρέψουν χωριστά τα μάτια, αλλά ότι πρέπει να κάνουν θεραπεία για όλο το κεφάλι, προκειμένου να κάμουν καλά τα μάτια- και, ακόμη, ότι είναι ανόητο να νομίζει κανείς ότι μπορεί να θεραπευθεί το κεφάλι μόνο, ξεχωριστά από το υπόλοιπο σώμα. Ξεκινώντας λοιπόν, απ' αυτή την αντίληψη, ορίζουν αγωγή για ολόκληρο το σώμα κι επιχειρούν να θεραπεύσουν το μέρος μαζί με το σύνολο".

Στη συνέχεια ο Σωκράτης λέει ότι ευρισκόμενος στην Ποτίδαια ως στρατιώτης συνήντησε εκεί κάποιον Θράκα ο οποίος του μίλησε για τον περίφημο Θράκα ιατρό Ζάλμοξι και προσθέτει:

"Ελεγε, λοιπόν, ο Θραξ εκείνος, ότι οι Έλληνες ιατροί έχουν δίκιο ακολουθώντας τη θεωρία που σου είπα- αλλά ο Ζάλμοξις, ο βασιλιάς μας, που είναι θεός, λέγει ότι όπως δεν πρέπει να επιχειρούμε να γιατρέψουμε τα μάτια χωριστά από το κεφάλι, ούτε το κεφάλι χωριστά από το σώμα, έτσι και το σώμα δεν πρέπει να το υποβάλλουμε σε θεραπεία χωριστά από την ψυχή, κι ότι αν οι περισσότερες αρρώστιες διαφεύγουν από τους Έλληνες ιατρούς, αιτία είναι ότι αυτοί αγνοούν το σύνολο που πρέπει να υποβάλλουν σε θεραπεία, και που αν αυτό δεν είναι καλά ούτε το μέρος μπορεί να είναι καλά”. Γιατί όλα, έλεγε, από την ψυχή ξεκινάνε, και τα κακά και τα καλά στο σώμα και σ' ολόκληρο τον άνθρωπο κι απ' αυτή απορρέουν επάνω του, όπως από το κεφάλι στα μάτια• και ότι πρέπει εκείνη πρώτα και κυρίως να θεραπεύουμε, αν θέλουμε και το κεφάλι και το σώμα να είναι καλά. Και θεραπεύεται η ψυχή, έλεγε, αγαπητέ μου, με μερικούς μαγικούς στίχους, με κάτι ξόρκια- κι αυτά είναι οι καλοί λόγοι- από τέτοιους λόγους γεννιέται στην ψυχή η σωφροσύνη, κι άμα αυτή γεννηθεί και είναι μέσα στην ψυχή, εύκολα μπορούμε να δώσουμε την υγεία και στο κεφάλι και στο υπόλοιπο σώμα. Μαθαίνοντας μου, λοιπόν, το φάρμακο και τους στίχους, «μη πεισθείς», μου είπε, «σε κανένα να του θεραπεύσεις το κεφάλι με το φάρμακο, αν δεν σου εμπιστευθεί πρώτα την ψυχή του να την θεραπεύσεις με τους στίχους. Γιατί σήμερα», συνέχισε, «αυτό είναι το λάθος όσον αφορά τους ανθρώπους, ότι χωριστά για το καθένα, τη σωφροσύνη και την υγεία, μερικοί προσπαθούν να ασκούν την ιατρική». Και μου σύστησε με πολλή επιμονή, όσο πλούσιος, όσο ευγενής, όσο ωραίος κι αν είναι κανείς, να μη πεισθώ να κάμω αλλοιώς.

Το κείμενο είναι σαφές αλλά ίσως είναι χρήσιμο να τονισθούν μερικά σημεία.

Πρώτον ο Σωκράτης θεωρεί απαραίτητο να έχει ο θεραπευτής μια ουσιαστική προσωπική επαφή με τον άρρωστο.

Δεύτερον κάνει σαφές ότι το φάρμακο δεν μπορεί να έχει κανένα αποτέλεσμα χωρίς τους λόγους με τους οποίους γεννιέται στην ψυχή η σωφροσύνη και ότι όπου υπάρχει σωφροσύνη εκεί υπάρχει και υγεία. Είναι προφανές ότι αυτό που συνιστά ο Σωκράτης είναι αυτό που θα αποκαλούσαμε σήμερα ψυχοθεραπεία.

Ο Πλάτων στην 7η επιστολή του προς τους φίλους του Δίωνα κάνει επίσης μια δήλωση που παρουσιάζει ένα ιατρικό ήθος και μια αντίληψη για την υγεία και την νόσο που είναι πολύ προχωρημένη σε σχέση με την σύγχρονη δυτική ιατρική, γιατί η πρόδος στην ανακάλυψη ιατρικών τεχνικών για την απομάκρυνση συμπτωμάτων δεν αποτελεί και πρόοδο στην αποκατάσταση της υγείας και ο στόχος της αρχαίας ελληνικής ιατρικής ήταν η αποκατάσταση της υγείας.

Εκείνος που συμβουλεύει έναν άρρωστο του οποίου ο τρόπος ζωής είναι επιβλαβής στην υγεία πρέπει πρώτα να αλλάξει τον τρόπο ζωής του ασθενούς και αν αυτός είναι διατεθειμένος να υπακούσει να προχωρήσει και να του δώσει άλλες συμβουλές. Αλλά αν δεν θέλει, θα θεωρούσα εκείνον που αρνείται να του δώσει οποιαδήποτε συμβουλή και γενναίο άνδρα και πραγματικά ιατρό, εκείνον δε που ενδίδει και άνανδρο και κακό επιστήμονα.

Ανέφερα ήδη ότι όλες οι άλλες ιατρικές παραδόσεις πλην της σύγχρονης δυτικής ιατρικής έχουν ένα ολιστικό προσανατολισμό, δηλαδή βλέπουν τον άνθρωπο ως μια ενότητα και την αρρώστια ως το αποτέλεσμα του βιασμού της παγκοσμίου τάξεως και γι' αυτό προσπαθούν με τις παρεμβάσεις τους να αποκαταστήσουν αυτή την τάξη μάλλον παρά να εξαλλείψουν τα ανεπιθύμητα συμπτώματα.

Η σοφία και η αξία όλων αυτών των αξιοσέβαστων παραδόσεων αποκτά μια ιδιαίτερη σημασία στην εποχή μας λόγω της εκρηκτικής καταστάσεως που έχει δημιουργήσει η μηχανιστική καρτεσιανή αντίληψη και επειδή στην παράδοση της εκκλησίας η ολιστική θεώρηση του ανθρώπου και του κόσμου φθάνει στην πληρότητα της, είναι επιβεβλημένη η ενδελεχής έρευνα της και η αξιολόγηση της. Στην εκκλησιαστική παράδοση είναι σαφές ότι ο άνθρωπος είναι μια ενότητα όπως είναι και το σύμπαν μια ενότητα όπως είναι επίσης σαφές ότι βασικά ο άνθρωπος είναι κύριος της υγείας, της ζωής και του θανάτου του.

Ήδη στην Παλαιά Διαθήκη τονίζεται η σχέση της ψυχικής και της σωματικής καταστάσεως του ανθρώπου και ότι η αρρώστια είναι αποτέλεσμα του τρόπου ζωής του ανθρώπου. «Καρδιά ευφραινομένη ευεκτείν ποιεί, ανδρός δε λυπηρού ξηραίνεται τα οστά» διαβάζουμε στις Παροιμίες και στη Σοφία Σειρά Χ: «ευφροσύνη καρδίας ζωή ανθρώπου, και αγαλίαμα ανδρός μακροημέρευσις... ζήλος και θυμός ελαττούσιν ημέρας, και προ καιρού γήρας άγει μέριμνα», «ως ικανόν, ανθρώπω πεπαιδευμένω, το ολίγον, και επί της κοίτης αυτού, ουκ ασθμαίνει, ύπνος υγείας επί εντέρω μετρίω ανέστη πρωί και η ψυχή αυτού μετ' αυτού, πόνος αγρυπνίας και χολέρας και στροφός μετ' ανδρός άπληστου».

Το ανθρώπινον σώμα απαιτεί ορισμένη ποσότητα και ορισμένο είδος τροφής για την συντήρηση και τη λειτουργία του. Όταν ο άνθρωπος καταναλώνει περισσότερη τροφή απ' όση χρειάζεται και διαφορετική τροφή απ' αυτή που χρειάζεται από λαιμαργία, αρρωσταίνει.


Η θεραπεία του λεπρού.
Του ζωγράφου Θεοφάνη (16ος αιώνας)

Επίσης είναι η φύση του ανθρώπου να αγαπά και να μη φθονεί, να συγχωρεί και να μη μνησικακεί για τα λάθη και τις ατέλειες των άλλων ανθρώπων. Στο ποσοστό που καλλιεργούμε αμαρτωλά πάθη βιάζουμε τη φύση μας και σαν συνέπεια αρρωσταίνουμε: «το σώμα, το πάντων ημίν οικιότερον και προσφιλέστερον, εστίν ότε και αυτό αμαρτάνοντας ημάς πολεμεί, δια πυρετών και νόσων και αλγηδόνων αμυνομένου, και το δούλον σώμα την δέσποιναν ψυχή μαστίζει αμαρτήσασαν», λέει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, και αμαρτία ονομάζει η χριστιανική παράδοση την αυτοκαταστροφική ενέργεια και διάθεση του ανθρώπου.

Η αρρώστια δεν προέρχεται από το Θεό. Ο Θεός δεν είναι αίτιος κακού. Η αρρώστια είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης επιλογής.

Δεν είναι όλες οι καταστάσεις και όλα τα πράγματα πάντοτε και σε οποιαδήποτε ποσότητα κατάλληλα για τον άνθρωπο και ο άνθρωπος είναι προικισμένος με την ικανότητα της διακρίσεως και την ελευθερία της επιλογής.

Ό,τι δημιούργησε ο Θεός είναι καλό και το πνεύμα με το οποίο τα δημιούργησε είναι πνεύμα αγάπης και όχι πνεύμα εγωκεντρισμού. Κάθε φορά που ο άνθρωπος χρησιμοποιείτο αγαθά της δημιουργίας σύμφωνα με τη φύση τους γίνονται μια ευλογία γι' αυτόν και του δίνουν την δυνατότητα να αποκτήσει πληρότητα ζωής, αλλά όταν τα χρησιμοποιεί εγωκεντρικά βιάζοντας τη φύση τους, του φέρνουν πόνο, αρρώστια και θάνατο.

Ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο με τάξη. Ο κόσμος που δημιούργησε ο Θεός δεν είναι χαοτικός, είναι φερέγγυος και προβλέψιμος και κυβερνάται με ψυχολογικούς, συναισθηματικούς και πνευματικούς νόμους υγείας που είναι τόσο απόλυτοι όσο και οι φυσικοί νόμοι. Κανένας από αυτούς τους νόμους δεν είναι δυνατόν να παραβιασθεί χωρίς συνέπειες και αυτοί οι νόμοι υφίστανται μόνο προς όφελος της δημιουργίας και των δημιουργημάτων.

Ο άνθρωπος αρρωσταίνει όταν παραβαίνει αυτούς τους νόμους και διαταράσσει την τάξη της δημιουργίας. Για μια πραγματική αποκατάσταση της υγείας είναι ανάγκη να αποκατασταθεί η τάξη του Θεού. Γιατί, λέει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Χριστός αντιμετωπίζοντας τον παραλυτικό «ουκ επί το την παράλυσιν ορθώσαι πρότερον ήλθεν, αλλά φησι θάρσει τέκνον αφέωνταί σου αι αμαρτίαι; Και τούτο σφόδρα σοφώς. Και γαρ τοις ιατροίς έθος εστί μη πρότερον τα νοσήματα λύειν αλλά τας πηγάς αυτών αναιρείν».

Σήμερα όμως η κρατούσα ιατρική πράξη όχι μόνο δεν αναζητά τις αιτίες των νοσημάτων αλλά δημιουργεί την απατηλή και ανέντιμη εντύπωση, για προφανώς ιδιοτελείς λόγους, ότι η ιστορία της ανθρώπινης παθολογίας τελειώνει στα συμπτώματα και έτσι ο σύγχρονος άνθρωπος βασανίζεται απάνθρωπα.

Γι' αυτό οποιαδήποτε ιατρική παράδοση που έχει ένα ολιστικό προσανατολισμό στην αντιμετώπιση της ανθρώπινης παθολογίας όπως πιστεύω ότι συμβαίνει με την Ομοιοπαθητική, αποτελεί μια ελπίδα για το σύγχρονο άνθρωπο.

Όμως χρειάζεται προσοχή. Ο πειρασμός για τον άρρωστο να ζητήσει μια μαγική θεραπεία χωρίς να αναλάβει την ευθύνη του για την αρρώστια του και του ιατρού να ανταποκριθεί σ' αυτή για να αποκτήσει εύκολο πλούτο και δύναμη πάνω στον άρρωστο είναι διαρκής, ύπουλος και ακαταμάχητος αν ο ιατρός δεν διαθέτει αρκετή φιλανθρωπία και ανιδιοτέλεια.

του πατρός ΦΙΛΟΘΕΟΥ ΦΑΡΟΥ


Βιβλία του πατρός Φιλόθεου Φάρου

Βάδιζε υγιαίνων - το νόημα της υγείας και της νόσου




-